YERLİ OTOMOBİLİ TASARLAMAK İSTİYOR

Otomobil tasarımları yapan, atipik otizm tanılı 15 yaşındaki Mesut’un en büyük hayali ünlü bir Türk araba tasarımcısı olmak ve Türkiye’nin yerli otomobil projesinde yer almak.

Merhaba Arif Sami Bey, sizi kısaca tanıyabilir miyiz?

Ben Arif Sami Uygun, 59 yaşındayım. İstanbul Üniversitesi, İşletme Fakültesi mezunuyum. Daha sonra Marmara Üniversitesi, Ortadoğu ve İslam Ülkeleri Enstitüsü’nde İktisat Bölümü’nde doktora yaptım. Çeşitli özel firmalarda dış ticaret sorumlusu olarak çalıştıktan sonra 9 yıl kadar önce emekli oldum. Şu anda bir özel firmaya danışmanlık yapmaktayım.

Asperger ve savant teşhisi konmuş 16 yaşında bir oğlunuz var. Oğlunuzda neler gözlemledikten sonra tanı almaya giden süreç sizin için başladı?

Mesut 5-6 yaşlarına kadar konuşamadı ve insanlara sarılmadı. Bundan şüphelenerek Avcılar RAM’a götürdük. Daha sonra Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde %78 oranla otizm teşhisi kondu. Aynı yıl İstanbul, Haseki Hastanesi’nde kendisine %45 oranla atipik otizm teşhisi kondu.

10 yaşında Prof. Dr. Barış Korkmaz’a gittik. Barış Hoca, Mesut’un otomobil çizimlerine bakarak ve bazı sorular sordu Asperger teşhisini koydu.

Kullandığı 2-3 ilacı zamanla bırakmamızı önerdi. O günden beri Mesut, Barış Hoca’nın Cerrahpaşa, Nöroloji bölümündeki kontrolünde ilaç kullanmıyor. Ayrıca, 7 yaşından 12 yaşına kadar çeşitli özel rehabilitasyon merkezlerinde eğitim gören Mesut’un, Zeytinburnu RAM Müdürlüğü tarafından özel eğitim ihtiyacı kalmadığı belirlendi.

Mesut’un savant tanısı nasıl konuldu?

3-4 yıl kadar önce Mesut’un çizimlerini savant konusunda uzman olan Amerikalı Prof. Darold Treffert’e gönderdim. Bu profesör Mesut’un savant olduğu kanısına vardı.

Mesut’un arabalara büyük tutkusu olduğunu işittik. Ne zaman başladı bu tutku?

Mesut’un arabalara tutkusunu ilk fark eden eşim Tülay Hanım idi. Oğlumuzun 5-6 yaşlarındayken yaptığı karalamalara bakarak fark etmişti. Daha sonra Prof. Dr. Barış Korkmaz’ın  tavsiyeleri üzerine bu konunun üzerine eğildik. Böylece bu yetenek Mesut için aynı zamanda bir terapi haline geldi ve iyileşmesi doğrultusunda çok yararlı oldu.

İlk çizmeye başladığında Mesut “İLHAM” kelimesini bilmediğinde  bana ‘’İLHAN’’ geliyor diyordu.

Çizimleri çok başarılı.  Onu nasıl yönlendirdiniz?

Araba çizimleri konusunda 1-2 ay kadar özel bir resim hocasından kurs aldı. Fakat bu onu sıkınca bıraktık. Bu tür çocuklar sıkıntıya gelemiyorlar ve klasik eğitim onlara uygun değil.

Kars Güzel Sanatlar Fakültesi’ne yaptığımız bir ziyarette, oradaki bir öğretim görevlisi bize Mesut’un belli bir yaşa kadar içinden geldiği gibi ‘’SAF’’ haliyle çizmesinin daha faydalı olduğunu söylemişti.

Şu anda daha çok yurt dışına çizimlerini gönderdiğimiz dünya çapında ünlü otomobil tasarımcılarının Mesut’a yaptıkları tavsiyeleri takip ediyoruz.

Çizim için kullandığı bilgisayar programları var mı?

Mesut’u belli bir yaştan sonra bilgisayar programlarına yönlendirdik. Rhino, Zbrush Maya ve  Sketchup programlarında bilgisayarda kendi çapında tasarımlar yapıyor. Bunları 3D yazıcıda basıyoruz.

Kendi çocuklarında benzer yetenekler keşfeden ailelere kendi deneyiminizden yola çıkarak ne tavsiye edersiniz? Hemen özel derslere mi başlasınlar yoksa sanatla ilgili bir profesyonelden destek almadan önce bir uzmana mı danışsınlar?

Eşim ile benim deneyimimizden yola çıkarak ve haddim olmayarak yapacağımız tavsiyeler şunlar olabilir:

• Çocuğunuz iyi gözlemleyin, her özel çocuk “keşfedilmeyi bekleyen bir hazine sandığıdır’’.
• Sabırlı olun, “Sabır her kapıyı açan sihirli bir anahtardır’’.
• Anne ve baba birlikte hareket edip, özel çocuğunuzu dikkate alarak hareket edin.
• “Birlikten güç doğar”. Sakın ayrılığa düşmeyin.
• Anne ve baba (varsa kardeşler) özel çocuğunuzun durumu hakkında kendinizi çok iyi eğitin. Sanat konusunda ilgili kitapları okuyun. Sanatın “iyileştirici gücüne’’ inanın.
• Belli bir yaşa kadar çocuğunuzu özgür bırakın. İstediği gibi, içinden geldiği gibi çizsin. Hatta eline kalem verin, bütün duvarları karalasın. Daha sonra su akar, yolunu bulur.
• En önemlisi de “Yeteneği yönetmekte ayrı bir yetenektir’’ kuralını unutmasınlar.

Dünyaca ünlü araba tasarımcıları Mesut’un çizimlerini görerek çok beğenmiş. Mesut da ileride bu alanda çalışmayı, kendi tasarımlarını yaparak bu alanda profesyonel olarak çalışmayı istiyor mu?

Mesut’un otomobil çizimleri konusunda en son geldiğimiz aşama; TOGG (Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu) tarafından Türkiye’nin Otomobili tanıtım toplantısına davet edilmek oldu. Daha sonra Mesut’un tanıtımı yapılan Türkiye’nin Otomobilini bakarak çizdiği resmi TOGG’un resmi tweeter hesabında paylaşıldı.

Uygun görülmesi halinde Mesut, Meslek Lisesi son sınıfında (1.5 yıl sonra) yapacağı stajı TOGG’da gerçekleştirmeyi  planlıyor. Fabrika açıldıktan sonra Ar-Ge/Tasarım bölümünde usta bir tasarımcının yanında çırak olarak çalışarak kendi otomobil tasarımlarını yapmayı hayal ediyor.

Mesut,  Ford Otosan Design Stüdyo tarafından davet edilmiş. Nasıl bir gün geçirdiniz orada?

İlk olarak 6 yıl kadar önce Gölcük’teki Ford Otosan Tasarım Merkezi’ne  bir ziyaret gerçekleştirdik. Tasarım konusundaki yetkililer Mesut’a  bilgiler verdi. Mesut’un orada çizdiği resimleri dikkatlice izleyip takdirlerini belirttiler. Daha sonra 1 yıl kadar önce Ford’un Sancaktepe’deki yeni tasarım merkezini ziyaret ettik. Orada Mesut’a tamamı Türk tasarımcılar tarafından gerçekleştirilen FORD kamyonu tanıttılar ve Mesut’un 4 yıl boyunca gelişen çizim yeteneğine hayranlıklarını ifade ettiler.

Türkiye’deki bu buluşmanın haricinde Mesut,  Opel baş tasarımcısı Mark Adams ile ve BMW eski tasarım şefi Chris Bangle ile de bir araya geldi. Neler konuştunuz bu büyük tasarımcılarla buluştuğunuzda?

Dünya çapında otomobil tasarımcılarıyla buluştuğumuzda, Mesut’un bu alandaki yeteneğini geliştirmesi konusunda onu cesaretlendirdiler. Kendileri de bu yaşlardayken çok çalıştıklarını, tasarımcıların Mesut gibi çok geniş bir hayal ve duygu dünyalarının olduklarını belirttiler. Her şeyin hayal etmekle başladığını söylediler. Ziyaretlerimizde Mesut’a kendi imzalı tasarımlarını hediye edip, çizim kitapları ve kalemleri hediye ettiler.

Eski BMW baş tasarımcısı Chris Bangle ve Eski Fiat baş tasarımcısı Roberto Giolito Mesut’la tasarım alanındaki ilişkilerini WhatsApp üzerinden devam ettiriyor ve yönlendirmelerini sürdürüyor.

Oğlunuz şu anda neler yapıyor? Eğitimine devam ediyor mu?

Mesut şu anda tam kaynaştırma eğitimine devam ediyor. Zeytinburnu 100. Yıl Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Bilişim Bölümü 10. sınıfta. Bu aşamaya gelene kadar, İlkokul 1. sınıfta özel alt sınıfa, daha sonra ortaokula  kadar yarı kaynaştırmaya devam etti. Ortaokul 1. sınıftan itibaren ise tam kaynaştırmaya devam etmektedir.

Araba tasarımı haricinde başka ilgi alanları var mı Mesut’un?

Araba tasarımı haricinde, Mesut’la çeşitli yurt içi ve yurt dışı geziler gerçekleştirip buradaki otomobil müzelerini, sanat müzelerini ziyaret ediyoruz. Son olarak 3 ülkeyi, İtalya, İsviçre ve Fransa’yı ziyaret ettik. İsviçre Cenevre’de BIG BANG deneylerinin yapıldığı CERN’e gittik.

Mesut’un bir de kendisini rahatlattığından olsa gerek, bilgisayar oyunlarına ve bilgisayardaki otomobil yarışlarına karşı aşırı ilgisi var.

Bu gezilerin Mesut’un günlük yaşamı üzerine nasıl etkileri var?

Mesut’la CERN’i ziyaret ettikten sonra, ertesi gün okula yetişsin diye onu erkenden kaldırdım. Biraz sinirli olduğundan dışarı çıkarken ayakkabılarını yere sert bıraktı. Ben “Mesut gürültü yapıp komşuları rahatsız ettin,” dedim. O da bana dönerek “ Ben yapmadım, yer çekimi yaptı!” diye cevap verdi.

CERN’de sürekli olarak kütle çekimi ‘’yer çekimi’’ açıklamalarını duyduğundan olsa gerek.

Mesut’un özel bir birey olması sizin yaşamınızda neler değiştirdi?

Mesut’un özel bir birey olması aşağıdaki alanlarda bizim yaşamımızı olumlu anlamda değiştirdi.

• Sabretmeyi öğretti.
• Bütün konulara farklı bir açıdan bakmayı öğretti.
• Ön yargıların ne kadar zararlı olduğunu öğretti.
• Farklılıkların aslında zenginlik olduğunu öğretti.
• Normalin ve anormalin çoğunluğun tanımladığı kelimeler olduğunu öğretti.
• Zorlukları aşmanın herkesin haddi olmadığını öğretti.
• Akrabalara güvenmenin boş olduğunu öğretti.
• Bütün özel çocukların kardeş olduğunu öğretti.
• Türkiye’deki eğitim sistemini bu tür özel ve yetenekli çocuklar için uygun olmadığını öğretti.
• CERN’i öğretti.
• Hayal etmenin önemini öğretti.
• Büyüdükçe “içimizdeki çocuğun’’ ölmemesi gerektiğini öğretti.
• İnsan olmanın önemini öğretti.
• Sanatın iyileştirici gücünü öğretti.
• Ailede birliğin gücünü öğretti.

Geleceğe dair planlarınız ve hayalleriniz neler?

Mesut’un özel durumundan dolayı biz normalde kısa süreli planlar yapıyoruz.  Anı yaşamaya çalışıyoruz. Uzun süreli planımız ise YÖK’un uygun görmesi halinde, Mesut 2 yıl kadar sonra üniversite sınavına girerken daha öncede olduğu gibi kendi alanı olan BİLİŞİM bölümünde bir yüksek okulda eğitim görebilmesi için sınavsız geçiş hakkının sağlanması.