ASPERGER ASLINDA BİR FARKLILIK

“Asperger mavi göz, sarı saç gibi bir şey. Ben sıkıntıyı anksiyete ve  panik atakta yaşıyorum. Otizmlilere ve aspergerlilere karşı insanların tavrı genellikle çok kötü. Çünkü her şeyi çok iyi bildiklerini sanıyorlar ama hiçbir şey bilmiyor oluyorlar,” diyen Aspergerli Baha TUNA ile konuştuk.

Aspergerli olduğunu biliyoruz. Bunun ötesinde Baha kimdir? Bize biraz kendini tanıtır mısın?

Ben okumak ve yazmakla uğraşmayı seven biriyim. Ama bunlar yetmiyor, düşünmeye de vakit ayırmak gerekiyor. Okuduğunuzda sadece verilen şeyi alabilirsiniz. Ama düşündüğünüzde yeni bilgi de üretirsiniz. Benim hayatım bunlarla uğraşarak geçiyor.

Aspergerli olduğunu ne zaman öğrendin? Hep biliyor muydun?

Bana lise 1’de teşhis konuldu. Başta kabullenemedim. Benim zamanımda, otizm denilince akla biraz ucube tipler geliyordu. Ama daha sonra bunun kötü bir şey olmadığını idrak edince ben de kabul etmeye başladım.

Sence asperger nedir?

Asperger otizmin bir kolu. Spekturumun içinde bir alt dalı.

Tüm otizmlilerin aynı özelliklere sahip olduğunu düşünenlere ne söylemek istersin?

Herhangi iki kişi bile birbirinden çok farklı. O yüzden  otizmlilerin de hepsi çok farklı.

Üniversiteye gitmek istemedim değil de, pilim tükendi desem aslında daha doğru olur. 

Üniversiteyi kazanmışsın ama gitmek istememişsin. Bu tercihinin nedeni neydi?

Üniversiteye gitmek istemedim değil de, pilim tükendi desem aslında daha doğru olur. Çünkü okul yılları başarılı geçse de benim için çok zordu. Hayatımın unutmak istediğim çok kötü yıllarıydı. Öğretmenler de, diğer öğrenciler de ayrı problemdi. Okuldan ayrıldığım gün deniz otobüsü ile Yalova’ya dönerken o kadar kötü bir ruh halindeydim ki, karşımda oturan adama “Siz halüsinasyon musunuz?” diye sormuştum.  Kafam o kadar gitmişti. Zaten bu saatten sonra okul bana diploma dışında bir şey veremezdi.  Ailem biraz sosyalleşmemi de istiyordu ama o konuda hiçbir becerim yok zaten.

Ben de şimdi onu soracaktım. Sosyal ilişkilerinde nasılsın?

Salgın başladığından beri hiç kimse ile görüşemez oldum.  Zaten samimi olduğum birkaç çocuk vardı. Onların da çoğu üniversite bitince kendi memleketlerine döndüler. Telefon irtibatım bile kesildi.

Yetişkin aspergerlilerin olduğu bir internet grubuna üyesin. Oradaki diğer aspergerlilerin sosyalliği nasıl?

Otizmde, aspergerde sosyal iletişim konusunda insanlar sıkıntı yaşar. Benim o grupta edindiğim bir arkadaşım var, o da çok sıkıntı yaşıyor. Çünkü beceremiyoruz, olmuyor. Herkes her şeyi beceremez.

Peki, yalnız olmak seni sıkıyor ya da mutsuz ediyor mu?

Yalnız olmak benim için çok sıkıntılı değil. Dışarıdan müdahaleler olmasa keşke. Ama insanlar rahat bırakmıyor. Özellikle de, annem babam olmayan bazı yetişkinler benim hayatıma aşırı derece müdahil olmaya çalışıyorlar. Annem babamın bana yapmadıklarını onlar yapmaya çalışıyor.

Neler yapıyorlar mesela? Örnek verebilir misiniz?

Beni zorla bir yere katmaya çalışıyorlar. Özellikle öğretmenler bunu çok sık yapmaya çalışıyorlardı. Öğretmenler beni kendi halime bıraksalardı, okul yıllarım bu kadar kötü olmazdı.

DEVA Partisi Yalova Yönetim Kurulu’nda yer alacağını duyduk. Bununla ilgili biraz bilgi verebilir misiniz?

DEVA Partisi’nden davet geldi. Engelli kotası koymuşlar, onun için de birine ihtiyaçları vardı. Çok okuduğum için siyasi birikimim de vardı zaten. Engelliler ile ilgili başkanı da ilgilendi.

Spektrumda yer alan bireylerin yaşamını kolaylaştırmak için neler yapılabilir?

Öncelikle kalifiye psikiyatrist, psikolog ve psikoterapiste ihtiyaç var. Türkiye’de bunlar çok var ama hiçbirini beğenmiyorum. Ben asperger dışında anksiyete ve panik atak gibi problemler de boğuşuyorum. Asperger aslında bir farklılık. Mavi göz, sarı saç gibi bir şey. Ben sıkıntıyı anksiyete ve panik atakta yaşıyorum. Otizmlilere ve aspergerlilere karşı insanların tavrı genellikle çok kötü. Çünkü her şeyi çok iyi bildiklerini sanıyorlar ama hiçbir şey bilmiyor oluyorlar.

Anksiyete ve panik atak için ilaç kullanıyor musun?

Evet, kullanıyorum.

İlaçlar seni nasıl etkiliyor?

Pek bir faydasını görmüyorum ama kullanıyorum. Çünkü bir anda bırakılırsa daha kötü etkiliyor. Bir kere ilacımın dozunu düşürdüler sonra eskisinden de daha yüksek bir doz kullanmak zorunda kaldım.

Takıntıların var mı?

Var, ama panik atak daha çok var.

Mecazla ilgili sıkıntılar yaşıyor musun?

Yaşıyorum. Mesela şakaları hep ciddi algılıyorum. Ama eskisine göre daha iyiyim.

Karşındaki insanın duygularını okumakta zorluk çekiyor musun?

Hemen hemen hiç okuyamıyorum.

Tipik gelişen pek çok genç, ergenlikte ailesiyle çok çatışıyor. Senin nasıldı?

Benim de oldu. Ama ergenlikten sonra aramız düzeldi. Daha çok da onlar adım attı.

Mesai çalışacağın bir işe girmeyi istedin mi hiç? Bu konudaki kararın nedir?

Okumak, yazmak ve düşünmek  mesaiden daha fazla zamanımı alıyor. Kendi yazılarımı koyduğum bir sitem var ve haftada iki gün de internetten sunum yapıyorum. Bunlar günde sekiz saatten daha uzun sürüyor.

Gelecek için planların neler?

Çok plan yapmadım. Nereye sürüklenirsem…  Çünkü daha önce çok plan yapmıştım. Hiçbirini uygulayamadım. O yüzden ben artık işime gücüme bakayım, hayat beni nereye götürürse oraya gideyim diye düşünüyorum.