SOSYAL GÜVENCEDEKİ HAKLARIMIZI BİLELİM

Ölüm aylığı kimlere, hangi şartlarda bağlanır? Sosyal Güvenlik Uzmanı Mahir Hasan Emektar, ailelerden gelen soruları yanıtlıyor. Siz de sorularınızı iletin, bu köşede cevaplayalım!

Soru:

01.01.1995 doğumlu Ahmet Bey, 01.01.2015 tarihinde bir devlet kurumunda memur (5510 SK. 4/1-c kapsamında) olarak çalışmaya başlamıştır. 01.02.2025 tarihine kadar kesintisiz çalışmış ve bu tarihte vefat etmiştir. Geride hiç çalışmamış ev hanımı eşi Sema Hanım ve 8 yaşında otizm tanısı konmuş bir kız çocuğu kalmıştır. Bu durumda Sema Hanım ve kızı ölüm aylığı alabilir mi? Şartları nelerdir?

Cevap:

Ahmet Bey’in vefatı üzerine hak sahiplerine (eşi ve çocuğu) ölüm aylığı bağlanabilmesi için öncelikle vefat eden sigortalı Ahmet Bey açısından, sonrasında ise hak sahipleri açısından bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir.

  1. Vefat Eden Sigortalı (Ahmet Bey – 4/1-c Kapsamında) Yönünden Şartlar:

Ölüm aylığı bağlanabilmesi için vefat eden sigortalının 5510 Sayılı Kanun’da belirtilen şartları sağlaması gerekir. Ahmet Bey 4/1-c (Devlet Memuru) kapsamında sigortalı olduğu için, hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilmesi adına hem en az 10 yıllık sigortalılık süresinin* bulunması hem de en az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir. Ahmet Bey’in durumunu bu iki kritere göre inceleyelim:

  1. Hak Sahipleri (Eş ve Çocuk) Yönünden Şartlar ve Aylık Oranları:

Ahmet Bey’in şartları sağlaması durumunda, hak sahiplerinin aylık alabilmesi için kendi durumlarına özel şartlara bakılır ve aylık, belirli oranlarda paylaştırılır.

Özetle:

  • Devlet memuru olan Ahmet Bey, ölüm aylığı için gerekli olan 10 yıl sigortalılık süresi ve 1800 prim günü şartlarının her ikisini de sağlamaktadır.
  • Eşi Sema Hanım, evlenmediği sürece Ahmet Bey’in vefatı nedeniyle hesaplanacak aylığın %50’sini alabilir.
  • Otizm tanısı bulunan kızları, SGK Sağlık Kurulu’nca çalışma gücünü %60 veya üzeri oranda kaybettiği (malul olduğu) tespit edilirse, yaş sınırı olmaksızın, evlenmediği ve çalışmadığı sürece hesaplanacak aylığın %25’ini alabilir. Bu tespit yapılmazsa, normal yaş sınırları (18/20/25) geçerli olur.
  • Anne ve kıza bağlanacak aylıkların toplamı, Ahmet Bey hayatta olup emekli olsaydı alacağı düşünülen aylığın %75’i kadar olacaktır.

Önemli Not: Bu bilgiler genel çerçeveyi çizmektedir. Kesin durum ve bağlanacak aylık miktarı için hak sahiplerinin gerekli belgelerle (ölüm belgesi, nüfus kayıt örneği, kız çocuğu için sağlık kurulu raporu vb.) Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvurmaları ve durumlarını detaylı olarak inceletmeleri gerekmektedir. Özellikle engelli çocuğun durumu için SGK Sağlık Kurulu’nun değerlendirmesi esastır.

 

Mahir Hasan Emektar

İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı