SIK GÖRÜLEN KIŞ HASTALIKLARI VE COVID-19

Kış mevsiminin yaklaşmasıyla birlikte çocuklarda bulaşıcı hastalıklarda bir artış bekleniyor. Bağışıklık sistemi hassas olan çocuklar, bir ısınıp bir soğuyan havalarda yetişkinlere oranla daha fazla etkileniyor ve hastalık riskleri artıyor.

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Abdurrahman Yıldırım yazdı.

Aralık 2019 tarihinde Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve tüm dünyayı etkisi altına alan korona virüsün neden olduğu COVİD-19 hastalığı çok ciddi sonuçlara neden oldu. Dünya’da yüz binlerce insanın yaşamını yitirirken, sosyoekonomik açıdan da çok ciddi problemleri de beraberinde getirdi. Çocuk yaş grubunda ağır hastalık tablosu oluşturmaması ve ölüm oranlarının düşük olması dikkati çeken noktalar olarak kayıtlara geçti. Hastalık, uzmanların önerisi doğrultusunda alınacak önlemlerle yayılma hızı düşürülebilir.

Okulların açılması gibi toplumsal hareketlerin arttığı durumlarda hastalık sıklığında artış olması kaçınılmaz. Bu bağlamda hem ailelerin hem de okulda öğretmenlerin çocukları el hijyeni, sosyal mesafenin (en az 1.5 metre) korunması ve maske takılması konusunda eğitmesi çok önemli hale geliyor.

Çocuklarda görülen onlarca kış hastalığı olmasına karşın en sık rastlananlar ve yapılması gerekenler hakkında bilgi vermek istiyorum.

Influeza

Influeza olarak tabir edilen grip hepimizin bildiği gibi en sık görülen kış hastalıklarındandır. Kalabalık sınıf ortamlarında damlacık yolu ile hızla bulaşabilir. Belirtileri ateş, öksürük, boğaz-baş-karın ağrısı, burun akıntısı, halsizlik, gözlerde kızarıklık, iştahsızlık, bulantı, kusma ve ishal olabilir. Özel bir tedavisi yoktur, gelişen bulgulara yönelik destekleyici ilaçlar verilebilir, antibiyotik kullanılmaz, dinlenmek esastır. Temizlik, beslenme ve yeterli sıvı tüketimine dikkat etmek gerekir.

Nezle

Nezle de yine sık görülen kış hastalıklarından biridir, çocuklar yılda 7-8 kez hasta olabilirler.  Burada dikkat edilmesi gereken konu, hastalık etkeni virüs olduğu için antibiyotik verilmemelidir, destek tedavilerle atlatılabilir. Burnu tıkalıysa, spreyler kullanılabilir,  ateşi var ise ateşi düşürmeye yönelik uygulamalar yapılabilir. Ek olarak sıvı tüketimi artırılmalı, bol meyve tüketmesi sağlanmalı ve vitaminlerle beslenme desteklenmelidir.

Farenjit

Farenjit yine sık karşılaştığımız hastalıklardan biridir, ağız ile soluk borusu arasındaki bölgenin iltihabıdır, genellikle virüsler etkendir. Boğazda ağrı-yanma, yutma güçlüğü, öksürük ve ateş gibi belirtiler ile başlar, boyundaki lenf düğümlerinde şişme olabilir. Hastalık etkeni genellikle virüsler olduğu için bulgulara yönelik tedavi yeterli olur, aşırı sıcak ya da soğuk gıdalardan uzak durmak gerekir. Doktor tarafından hastalık etkeni bakteri olarak düşünülüyorsa antibiyotik tedavisi başlanabilir.

Orta Kulak İltihabı

Orta kulak iltihabı da çocuklarda sık görülen bir hastalıktır. Orta kulak iltihabı geçiren çocukta, gece yatınca artan veya aniden uykudan uyandıran bir ağrı, ateş, bulantı ve kusma görülebilir. Daha küçük çocuklarda ise, huzursuzluk, ağlama, uyku düzensizliği kulak ağrısına işaret edebilir. Bebeklerde orta kulak iltihabı olduğunda kulaklarına dokundurtmazlar. Bazen kulaktan kanlı veya iltihaplı akıntı görülebilir. Hastalığın tedavisinde ağrı kesiciler ve antibiyotik tedavisi uygulanır.

Bronşiolit ve Bronşit

Bronşiolit ve bronşit hastalıkları da kış aylarında çocuklarda görülmektedir. Bronşit akciğerde bulunan hava yollarının iltihaplanmasıdır. Bronşit ya da bronşioiltde aşırı öksürük, ateş, göğüsten gelen hışıltı, balgam, iştahsızlık, halsizlik, huzursuzluk ve nefes darlığı bulguları görülebilir. Genellikle hastalık etkenleri virüslerdir. Üst solunum yolu enfeksiyonlarından sonra virüsler bronş ve bronşiolleri etkileyerek hastalık tablosu ortaya çıkar. Hastalık bulguları oluşunca mutlaka doktora gidilmelidir, bulgular orta-ağır düzeyde ise çocuk hastaneye yatırılarak tedavi edilmelidir, özellikle 1 yaş altı çocuklarda genel durum hızla bozulacağı için hastanede izlenmeleri gerekir. Sigara dumanına maruz kalmaları hastalığın ağırlaşmasına neden olur.

 Kış hastalıklarından korunmak için neler yapılmalı?

• El yıkamaya (su ve sabun ile en az 20 sn) özen gösterip, çocuklar bu yönde eğitilmelidir.
• Okulda sınıflar çok kalabalık olmamalı, ders aralarında pencereler açılarak sınıflar havalandırılmalıdır.
• Oyuncaklar ve kullanılan diğer malzemeler sık sık dezenfekte edilmeli ya da kaldırılmalıdır.
• Kumaş havlu yerine kağıt havlu kullanılmalıdır.
• Sigara içilen ortamlardan uzak durulmalıdır.
• Bağışıklık sistemini zayıflatan gereksiz antibiyotik kullanımı önlenmelidir.
• Bebekler mümkün olduğunca anne sütü ile beslenmelidir.
• AVM’lere çocuklar götürülmemeli, özellikle çocuk oyun alanlarından uzak durulmalıdır.
• Çocukların yeterli ve dengeli (bol meyve, sebze ve mayalanmış süt ürünleri) beslenmesi sağlanmalıdır.
• Risk grubunda olan çocuklara mevsimsel grip (influenza) aşısı uygulanmalıdır.
• COVİD-19 pandemisi nedeni ile sağlıklı ya da hasta olan herkes kuralına uygun (ağız ve burunu kapatacak şekilde) maske takmalıdır.