OTİZMİ ÖZEL EĞİTİM İLE YENDİM

Moris Karmona iki üniversite bitirmiş bir otizmli. Özel eğitim sayesinde otizmini yendiğini söylüyor. Onunla tanışmaya hazır mısınız?

Moris seni tanıyabilir miyiz?

Ben Moris Karmona, 1982 İzmir doğumluyum. Uzun yıllar özel eğitim aldım. İlkokulu Gazi Okulu’nda, ortaokulu da Özel Deniz Lisesi’nde bitirdim. Hazırlık sınıfını Özel Çaka Bey Lisesi’nde okumuştum. Liseyi açık lisede tamamladım. Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Halkla İlişkiler Ön Lisans ve İşletme Lisans mezunuyum.

Otizmli olduğunu ne zaman öğrendin?

Çocuktum. Çocukluğumdan beri biliyorum.

Özel eğitim aldığını söyledin…

Evet.

Özel eğitim sence iyi bir şey mi?

Otizmin tedavi edilmesindeki en mantıklı çözümün özel eğitim olduğunu düşünüyorum.

Özel eğitime başlamadan önce konuşabiliyor muydun? Hatırlıyor musun?

Konuşuyordum ama yerimde duramıyordum. Evin içinde koridorda koşmalarım, sağa sola zıplamalarım vardı hep.

Özel eğitim almasaydın nasıl bir hayatın olurdu?

Bunu düşünmem gerçekten çok zor. Ben özel eğitim ile otizmimi yendim.

Şimdi neler yapıyorsun?

Salgından dolayı bu aralar hiçbir şey yapamıyorum. Daha önce kısa bir dönem özel sporculuk kariyerim olmuştu. Korolara gidiyordum. El sanatları yapıyordum. Herkes bunlara geri başlamış ama salgın bitmeden başlamaları bence çok yanlış.

Hangi sporla uğraşıyordun?

Masa tenisi oynadım. Çocukluğumdan beri sporu severim. Ailece Beşiktaşlı olduğumuz için Beşiktaş’ın maçlarını kaçırmazdım. Bir de uluslararası spor organizasyonlarını izliyorum. Özellikle benim ilgilimi çeken bazı branşların müsabakalarını izlemek çok zevkli.

El sanatları ile de uğraştığını söyledin. Hangi el sanatları?

2017’den beri mandala ile uğraşıyorum. 2018’de Karşıyaka Akademik Zihinsel Engelliler Derneği ile birlikte mandala sergisi açtım.

Arkadaşların var mı?

İzmir ve Karşıyaka Kent Konseyi’nde Engelliler Meclisi üyeliklerim olduğu zaman insanlarla iyi ilişkiler içerisindeydim. Genellikle iyi ilişkiler kurmaya özen gösteririm.

Takıntıların var mı?

Maalesef var… Geçmişte yaşadığım bazı kötü olayları unutamıyorum. Ben çok hassas biriyim malum. Ortaokuldayken maalesef bana tatsız şakalar yapıldı. Bazı çocuklar çok kötüydüler.

Neler yapmaktan hoşlanıyorsun?

Bol bol kitap okuyorum. ZOOM toplantılarım oluyor. . Şiirle uğraşıyorum. Öğrencilik zamanlarımdan beri şiir çalışmalarım var. Bir de amatör olarak tiyatroculuk yapmıştım. Yabancı diller de öğrenmeye çalışıyorum

Hangi yabancı diller ilgini çekiyor?

İngilizce’nin yanı sıra Akdeniz dilleri. Özellikle İtalyanca, İspanyolca ve Yunanca… Fransızca ve Portekizce de biraz ilgilimi çekiyor. Ama Portekizce biraz zor. Biraz kaba bir dil geliyor ama zar zor anlıyorum.

İş hayatın oldu mu? Bir işte çalıştın mı hiç?

Bir ara çalışacak gibiydim ama sonra olmadı. Benim durumumdaki insanların maaşlı işlerde çalışması biraz zor. Ama açık öğretim fakültesinde işletme eğitimi aldığım için Ege Çağdaş Eğitim Vakfı’nda muhasebeye gönüllü olarak destek veriyorum. İşletme fakültesine başlamadan önce bilgisayarlı muhasebe kursuna da gitmiştim.

Nasıl bir destek veriyorsun vakıfta? Biraz ayrıntı verir misin?

Bağışçıların makbuzlarını yazıp dosyalıyorum.

Bir de tiyatro çalışmaların olduğunu söyledin. Ne gibi tiyatro çalışmaların var?

2019’da Karşıyaka Belediyesi ile birlikte otizmliler için Otizmden Saklanma Saklanbaç adlı tiyatral yarışmayı gerçekleştirmiştik. İzmir Otizm Derneği ve Öteki Beriki Tiyatro topluluğu ile birlikte yapmıştık. Kurucusu da ödüllü tiyatro sanatçısı Yasemin Şimşek Tüzün’dü. Salgın esnasında da Karşıyaka Sanat Derneği ile birlikte Engelsiz Radyo Tiyatrosu’nu faaliyete geçirmiştim. Çok başarılı olmuştuk.

Ne kadar çok şey yapıyorsun!

Ayrıca yerel bir gazetede hem engelliler, hem de özel günlerle ilgili köşe yazıları yazıyorum.

Otizmle ilgili farkındalık kitaplarını da okuyorum bu aralar.

En beğendiğin otizm farkındalık kitabı hangisi?

Özellikle otizmli müzisyen Caner Selin’in annesi Filiz Selin’in yazdığı ‘Seni Yazdım’ kitabı. Oğlunun başarılarını okumak çok hoşuma gitti.

Mecazları anlamak senin için kolay mı?

Bazen zor oluyor.

Peki, insanların yüz ifadelerinden duygularını rahat okuyabiliyor musun? Şaka yaptıklarında anlayabiliyor musun?

Eskiden şaka yaptıklarında anlamakta zorlanıyordum. Sonra amatör olarak tiyatro, drama, müzik ve şiir ile de uğraşmaya başladım. Bana faydası oldu galiba.

 İlaç kullanıyor musun? Ya da bir uzmana gidiyor musun?

Epilepsim var. Onun için ilaç kullanıyorum.

Epilepsin ne zaman başladı?

2009 yılında açık öğretim fakültesinin ilk sınavlarının stresini üzerimden atamadığım gün başlamıştı.

Kaç yaşındaydın o zaman?

Yirmi yedinci yaşımı doldurmadan bir kaç ay önceydi.

‘Patili Dostlar’ kitabı imza gününe katıldığını gördüm sosyal medya hesabında. Hayvanlarla aran nasıl?

Saadet Aydınlıoğlu’nun çocuk kitabı o. Ben hiç evlenmediğim için yeğenlerime, bazı arkadaşlarımın çocuklarına ve torunlarına imzalattırmıştım.

Hiç evlenmediğini söyledin. Evlilik hakkında ne düşünüyorsun?

Bizim gibi özel durumu olup da maaşlı çalışamayanlar ancak kendilerine bakabiliyor. Eğer maaşlı çalışma konusunda gerçekten ama gerçekten kabiliyetim olsaydı, bir de evleneceğim kişinin iyi veya kötü niyetlerini ayırt etme hafızasına sahip olabilseydim, evliliği o zaman düşünürdüm.

Toplumun otizmlilere nasıl davranmasını isterdin?

Kesinlikle iletişim kurmaktan çekinmemeliler. Tüm alanlardaki ayrımcığın kaldırılması lazım. Hangi alan olursa olsun.