OKUMA YAZMA ÇALIŞMALARI
Bu yıl ailelerimi çocukların akademik çalışmaları için kaygılı. Ancak evde de yapabileceğimiz bazı şeyler var. Okuma yazma çalışmaları da bunlardan biri.
Zihin Engelliler Öğretmeni Evrim Duyşen AKSU yazdı.
Özel gereksinimli çocuklarımızdan okuma-yazma sürecinde olanlar, okumayı-yazmayı yeni öğrenenler, hali hazırda okuma yazmayı bilenler bu süreçte ne yapmalı? Elbette çalışmalarımız devam edecek, okutacağız ve evde çalışmalara da devam edeceğiz.
Öncelikle okuma- yazma öğrenim aşamasında olanlarla başlamak istiyorum.
Bizler eğitimci olarak seanslarımızda çocuklarımızın defterlerine ayrıntılı bir şekilde not tutarız, seans sonrasında da her çocuğa özel (ses-hece-kelime) nasıl öğretim yaptığımızı ebeveynlerine anlatırız. Çocuklarımızın defterleri en birincil kaynağınız olsun. Bu dönemde de ses ve hece öğretimine hangi harfte kaldıysak ebeveynlerden tekrar anlatarak aynı şekilde evde öğrenime devam etmelerini istiyoruz.
İnternette bununla ilgili sayısız ulaşılabilir kaynak mevcuttur. Örneğin internette; İlkokul birinci sınıf ‘ö’ sesi hece, kelime, cümle, metin diye arattıklarında hepsine ulaşabilecekler. Anne-babalardan şunu istiyoruz, ellerinden geldiğince günlük en az 40 dakikalık çalışma yapsınlar, okuma- yazma öğretimi günlük minimum bir saatlik bir çalışma ister. Ebeveyn çocuğunun özelliğine göre okuma, dikte, kopya ederek yazma çalışmalarını sıraya koyabilir, bir gün okuma diğer gün yazma yapabilir, ya da aynı gün her birinden 15’er dakikalık periyotlarla çalıştırabilir…
Yeni okuma- yazma öğrenmiş çocuklarla ne yapmalıyız? Ne yaparsak öğrendiklerini unutmazlar?
Yeni okumayı sökmüş bir çocukla bol bol okuma çalışabilirsiniz, evde hikaye kitapları mevcutsa, onları okutabilirler. Tabii ki her gün bir hikaye kitabı bitecek diye bir kural yok, günde en az bir metin okumuş olmalılar, diye düşünerek okutma yaptıralım.
Evde kitabımız yoksa, yine yukarıda belirttiğim gibi internette sayısız okuma metni mevcut. İnternetten açıp yazıyı çocuklarının okuyabileceği büyüklüğe getirip okutabilirsiniz.
Yazma çalışması konusunda hiçbir kaynağa gerek duymadan bile çocuğunuza dikte çalışması yaptırabilirsiniz. Siz cümleler söyleyin o yazsın, hatta çocuğunuzun hoşlanacağı ya da güncel konularla ilgili cümleler kelimeler yazdırabilirsiniz…
Eğlenceli hale getirebilirsiniz oyunlaştırabilirsiniz, kelime tombalaları yapabilirsiniz, evdeki kartlardan oyun kurup yazdırabilirsiniz. ‘’Hadi bir film adı yaz, hadi en sevdiğin rengi yaz, kartı aç bakalım hangi hayvan çıktı onun adını yaz, mutfakta neler olur yaz bakalım,’’ diyerek yapabileceğiniz çalışmalarda yaratıcılıkta sınır yoktur. Bunun yanı sıra öğretmene ihtiyaç duymadan seviyeye göre 5N1K çalışmaları yapmak da çok faydalı olur ki, okuduğunu anlama becerisi gelişsin. Hatta bu çalışma evde çocuğunuzda büyük bir gelişme sağlar…
Yukarıdaki iki süreçte de amacımız, evde çalışmalarla elimizden geldiğince ilerlemeye devam etmek ve çocuğun gerilememesini sağlamaktır.
Hali hazırda okumayı yazmayı bilen çocuklarımız ile ne yapabiliriz?
Bu süreçte ve her zaman olduğu gibi günlük çocuklarımızın okuma rutininin bozulmamasını istiyoruz. Elbette onlara okuyun derken bizim de örnek olmamız gerekiyor.
Evdeki okunmamış kitaplar okutulsun. Şöyle bir yöntem geliştirilebilir; çocuk zevkine ve tercihine göre 5 kitap seçer, kendi istediği sıraya koyar, yine kendisine sorulur bir kitabı iki günde mi yoksa üç günde mi okursun? Çocuk tercihini söyler ve sürenin sonunda çocuğun kitabı anlatması bilgi vermesi istenebilir.
Şu çalışma da yaptırılabilir; çocuktan bazı günlerde süreçle ilgili duygularını yazması, yazılı olarak kendini ifade etmesi istenebilir. Yazarak ifade etmek, not tutmak, günlük ve benzeri çalışmalar çocukları duygusal anlamda da çok geliştirir.
İnternet gerçeği de malum bu günlerde hep yanımızda. Yine çocuğumuzu zararlı içeriklerden koruyarak ve abartmadan internetten sesli kitap seçeneğini de hayatımıza sokabiliriz, ya da dijital okumayı… Storytel, dreamybooks gibi uygulamalar sesli kitap şansı sunar. Dinleme becerisini geliştirmek için faydalı olabilir. Evlerimizde internetten kitap sipariş etme şansı varsa birkaç yayınevi tavsiyesi verebiliriz. (FOM kitap, AYRINTI yayınları çocuk kitapları, DİNOZOR ÇOCUK yayınları…)
Sağlıkla kalın.
