DAVRANIŞLAR İLE YABAN OTLARI ARASINDAKİ BENZERLİK
İstenmeyen davranışlar da tıpkı yaban otları gibidir… Erken müdahale etmezsek daha derinlere kök salabilir.
Yazı: Nicky Nükte ALTIKULAÇ
MS, BCBA, EI (ABA Uzmanı)
Bana göre çocuklarımızdaki istenmeyen /uygunsuz davranışlar ile yaban otları arasında inanılmaz bir benzerlik var. Çünkü bu istenmeyen davranışlar da aynı yaban otlarının tohumları gibi, bir gün rüzgarla, kuşlarla ya da böceklerle bahçemize gelip kök salarak, aniden karşımıza çıkıp bizi şaşırtabiliyor. Yeter ki kök salmak için uygun ortamı bulsun. Bu istenmeyen davranışlar da aynı yabani otlar gibi anında müdahale etmediğimiz takdirde her geçen gün daha derinlere kök salmaya devam ediyor; hatta birkaç sene orada özgürce bırakırsanız karşımıza bir ağaç olarak çıkıyor. Yabani otlar örneğindeki gibi istenmeyen davranışlara müdahale etmeye ne zaman karar verdiğiniz; mücadelenizin süresini ve yoğunluğunu etkiliyor. Örneğin 3-4 günlük bir yaban otunu topraktan iki parmağınızla çekip çıkarabilirken, 2-3 aylık bir yaban otu için iki elinizi kullanmanız gerekebilir. Hatta 3-4 senelik ağaca dönüşmüş olanı için artık kendi başınıza yapabileceğiniz hiçbir şey kalmamıştır. Bir profesyonel ağaç kesim şirketine ihtiyacınız vardır.
Davranışlarda da aynı şekilde, üzerinden zaman geçtikçe davranışı değiştirme, ortadan kaldırma prosedürü daha zorlaşmaktadır. İmkânsız değil ama zorlu bir yolculuktur. Özellikle anne-babalara üstüne basarak söylemek istiyorum: Çocuğunuzun istenmeyen davranışı her ne ise zamanla düzelir diye bekleyip zaman kaybetmeyin. Çünkü ne yazık ki söylendiği gibi, “zaman her şeyin ilacı” olmuyor. Her zaman ailelere çocuklarının davranışlarını değerlendirirken hep şöyle soruyorum: “eğer çocuğunuz 10 sene sonra da aynı davranışı yapmaya devam ederse, o zaman B planınız nedir?” Çocuğunuzun istenmeyen davranışlarından korkmayın, yaşamınızı çocuğunuzun istenmeyen davranışlarıyla limitlemeyin. Çünkü bir süre sonra nefes alamayacak kadar küçülecek o alan. Yaban otlarını hiç aklınızdan çıkarmayın. Her gün daha dibe doğru kök salıyor, bir an önce koparmak lazım.
