TAKTİL SİSTEM NEDİR?
Sizlere biraz taktil sistemin ne olduğundan bahsedeceğim.
Muhtemelen taktil kelimesini ilk defa duyuyorsunuz. Eyvah, hayatımıza yeni bir kavram mı giriyor demeyin. Aslında hepimizim çok iyi bildiği bir konuyu ele alacağım.
Ergoterapist Berkay Karpuz
Taktil yani dokunsal sistemimiz… Dokunma sistemi cildimizdeki farklı duyusal reseptörler aracılığıyla dokunma, tanıma duyumuzdur. Taktil sistem öğrenmemizin temelini oluşturan duyularımızdandır. Bizi dış dünyayla tanıştırır. Sosyal ve duygusal gelişimimize katkıda bulunur.
Şimdi taktil sistemde hassasiyet belirtileri gösteren çocuklarda sık gözlemlediğimiz bazı davranışlara bakalım…
- Saç tarama, duş alma, tırnak kesme, saç kesme gibi öz bakım becerilerinden rahatsız olurlar.
- Kinetik kum, oyun hamuru, tıraş köpüğü gibi nesnelere temas etmekten kaçınırlar.
- Çorap çıkartmak istemezler.
- Kalabalık ortamlarda sıraya girmekten kaçınırlar.
- Dokunmalara karşı duygusal tepkiler verirler.
- Çimen kum gibi yüzeylere basmak istemezler.
Bu problemler size başta çok önemli gözükmeyebilir. Fakat çocuğunuzun kuma basmak istememesi tatilinizi zorlaştırır. Özbakım becerilerinden rahatsız olması bu becerileri kazanmasında engel oluşturabilir. Buna benzer durumlar hem çocuğunuzun de hem sizin yaşam kalitesini etkiler.
Bunlar ergoterapi çalışmaları ile aşılması mümkün problemlerdir. İsterseniz bu konuya girmişken, biraz da dokunsal uyarıcılardan bahsedelim.
Dokunsal Uyarıcılar Nedir?
Otizmli bireyler için dokunma, dünyayı keşfetme ve rahatlamada önemli bir rol oynar. Dokunsal uyarıcılar, dokunma, basınç, titreşim veya başka temas deneyimleri yoluyla sağlanan duyusal deneyimlerdir.
Otizm ve Rahatlama
Otizmli bireyler bazen çevresel uyarıcılara karşı aşırı tepki verebilirler ve bu da stres ve anksiyeteye yol açabilir. Rahatlatıcı dokunsal uyarıcılar, bu stresi azaltmada yardımcı olabilir.
Rahatlatıcı Dokunsal Uyarıcılar
- Yumuşak Dokular:
Yumuşak kumaşlar, peluş oyuncaklar veya battaniyeler gibi yumuşak dokular, otizmli bireyler için rahatlatıcı olabilir. Bu tür dokunsal uyarıcılar, dokunma hassasiyetini dengelemeye yardımcı olabilir.
- Sıkma Oyuncakları:
Sıkma oyuncakları, elde sıkma veya sıkarak kullanılan oyuncaklardır. Bu oyuncaklar, kas gerginliğini azaltmayı ve sakinleşmeyi teşvik etmede etkili olabilir.
- Masaj ve Dairesel Hareketler:
Hafif masaj veya cilt üzerinde dairesel hareketler, otizmli bireylerin rahatlamasına yardımcı olabilir. Bu uygulamalar, stresi azaltır ve zihinsel rahatlamayı teşvik edebilir.
Kişiselleştirilmiş Yaklaşım:
Her otizmli birey farklıdır, bu nedenle dokunsal uyarıcılar kişiselleştirilmiş olmalıdır. İhtiyaçlarına ve tercihlerine uygun olanı bulmak önemlidir.
Güvenli Ortam:
Rahatlatıcı dokunsal uyarıcıları kullanırken, güvenli ve sakin bir ortam sağlamak önemlidir. Rahatlama için sessiz ve sakin bir yer seçmek etkili olabilir.
Dokunsal Uyarıcılar:
Dokunsal uyarıcılar, otizmli bireylerin stresi azaltmalarına, rahatlamalarına ve huzur bulmalarına yardımcı olabilir.
