KONUŞMA TERAPİSİNE BAŞLAYALIM MI?
Çocuğunun konuşmasını heyecan ile bekleyen aileler çoğu zaman ne yapacaklarını şaşırıyor. İlk akıllarına gelen konuşma terapisine başlamak oluyor. Peki, konuşma terapisine hemen başlamak doğru mu? BCBA, EI (ABA Uzmanı) Davranış Terapisi Uzmanı Nicky Nükte ALTIKULAÇ yazdı.
Aileler tarafından bana en çok yöneltilen sorulardan biri “Konuşma terapisine başlayalım mı?” sorusudur herhalde. Aslında teorik olarak, standart konuşma testinden düşük puan alan ya da sınırda puan almasına karşın riskli grupta olan her çocuğun konuşma terapisi alması gereklidir.
Bu yelpazede; “aguuu” demeyen 3 aylık bir bebek olabileceği gibi, 2 yaşında hala bir kelimesi olmayan bir çocuk ya da konuşmayı işlevsel olarak kullanamayan bir okul çocuğu da olabilir. Fakat pratikte, bazen konuşma terapisti bulmanın imkansızlığı, bazen ailenin bütçesindeki limit, bazen konuşma terapistinin davranış problemleri olan çocukları manipüle etmede yaşadığı zorluklar, bazen de konuşma terapistinin öğrenci kabulündeki ön koşulları nedeniyle bu soru bana sorulduğunda ağzımdan “Tabii hemen ki bir konuşma terapisine başlayın” çıkamıyor / çıkmıyor.
Bu sorunun cevabını verirken ortamın, ailenin imkanlarını gözönünde bulundurmak durumundayım. Eğer “tabii hemen başlasın” diye öneride bulunduğum aile konuşma terapisti bulamazsa, davranış problemlerinden dolayı o yüksek ücretli konuşma terapisi seansları boşa geçerse ya da konuşma terapisti böyle yerinde durmayan çocukları almıyorum derse? O yüzden burada (Atlanta) erken müdahale programında aynı ekipte çalıştığım konuşma terapisti meslektaşlarımla bir çocuğun konuşma terapisinden en etkili şekilde faydalanabilmesi için gerekli 3 ön koşul belirledik:
- Göz kontağı kurma
- Komutlara / yönergelere uyma
- Motor taklit.
Eğer çocukta bu ön koşullar varsa hemen hiç düşünmeden konuşma terapistine yönlendiriyorum. Yoksa aileye önce bu becerileri çocuğa kazandırırsak konuşma terapisinden daha fazla yarar sağlayacağını ama seçimin yine onlara kaldığını söylüyorum.
Bu ön koşullar olmadan konuşma terapisine başlayan çocuğun da bir kaybı olmuyor. Sadece konuşma terapisti de bu becerilere çalışmadan diğer becerilere geçemeyeceği için kendisi çalışacaktır.
